W trakcie życia na skórze większości ludzi pojawiają się mniej lub bardziej liczne twory w postaci brodawek, guzków, włókniaków. Ich liczba zwiększa się z wiekiem. Zmiany te zazwyczaj maja charakter łagodny, wymagają jednak każdorazowo oceny przez lekarza specjalistę w celu wykluczenia nowotworu skóry. Usuwanie tego rodzaju zmian wykonuje się głównie ze wskazań estetycznych, zwłaszcza jeśli znajdują się w miejscach widocznych lub ze względu na ich urażanie i drażnienie.

Leczenie polega na usunięciu zmiany za pomocą optymalnej w danym przypadku metody – odparowanie laserem, elektrokoagulacja, mrożenie, ścięcie lub wycięcie chirurgiczne. W części przypadków niezbędne jest badanie histopatologiczne usuniętych tkanek.

Brodawki wirusowe potocznie nazywane kurzajkami wywołane są przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Występują w postaci pojedynczych lub mnogich, mniej lub bardziej wyniosłych, zrogowaciałych grudek i guzków. Istnieje kilka typów brodawek wirusowych, z których najczęstsze są brodawki zwykłe i płaskie. Brodawki zwykłe występują najczęściej u dzieci i u młodych dorosłych głównie na palcach rąk i podeszwach stóp (nierzadko mylnie rozpoznawane jako odciski), chociaż mogą pojawić się na dowolnym miejscu na skórze. O zakażeniu decyduje osobnicza skłonność i bezpośredni kontakt z osobą chorą. W przypadku brodawek stóp do zakażenia często dochodzi na basenie. Brodawki płaskie maja postać drobnych, płasko-wyniosłych, zwykle licznych drobnych grudek. Występują głównie u osób młodych i w średnim wieku na grzbietach rąk, na twarzy, szyi i dekolcie.

Leczenie:

Mrożenie należy do najpopularniejszych i najbardziej skutecznych metod leczenia. Polega na kontrolowanej destrukcji tkanek niską temperaturą. Zabieg z reguły nie wymaga znieczulenia. Czas gojenia 7-14 dni. Leczenie laserem CO2 polega na odparowaniu brodawki do jej podstawy. Czas gojenia wynosi 7-14 dni. Zabieg każdorazowo wymaga znieczulenia nasiękowego.

Terapia fotodynamiczna jest metodą nieinwazyjną. Zabieg polega na usunięciu części zrogowaciałej brodawki, a następnie nałożeniu fotouczulacza. Po kilku godzinach brodawki naświetla się lampą do terapii fotodynamicznej. Zabieg nie wymaga znieczulenia, nie powoduje uszkodzenia tkanek, nie ogranicza więc w żaden sposób normalnej aktywności pacjenta. Terapia fotodynamiczna może być szczególnie polecana u dzieci ze względu na stres związany z mrożeniem lub zabiegiem przy użyciu lasera CO2. Zazwyczaj wykonuje się 1-3 zabiegów w odstępie 2-3 tyg.

Skuteczność leczenia zabiegowego zależy od układu immunologicznego pacjenta, liczby brodawek i doświadczenia lekarza. Niezależnie od zastosowanej metody w przypadku pojedynczych ognisk do wyleczenia wystarcza zazwyczaj jeden zabieg. W leczeniu bardzo licznych brodawek, co świadczy o niewystarczającej odporności w stosunku do wirusa HPV, należy liczyć się z koniecznością wykonania 2-3 zabiegów w odstępie 2-3 tyg.

Leczenie zachowawcze (Brodacid, Aldara) znajduje zastosowanie głównie w leczeniu wczesnych, niedużych ognisk oraz jako uzupełnienie leczenia zabiegowego. W przypadku zmian zaawansowanych stosowanie preparatów zewnętrznych jest mało skuteczne.

Kłykciny kończyste (brodawki płciowe) – są to brodawkowate zmiany występujące na narządach płciowych i w okolicy odbytu. Zmiany mogą być pojedyncze lub bardzo liczne, wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Wywoływane są przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Kłykciny kończyste zalicza się do chorób przenoszonych drogą płciową, ponieważ do zakażenia najczęściej dochodzi w czasie kontaktów seksualnych.

Leczenie:

Odparowanie laserem CO2 lub metodą elektrokoagulacji lub wycięcie chirurgiczne. Podstawę usuniętych brodawek można dodatkowo wymrozić płynnym azotem. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W przypadku dużych ognisk okres rekonwalescencji może wynosić 7-14 dni. W zależności od rozległości zmian wykonuje się 1-3 zabiegów w odstępie 2-3 tyg.

Mrożenie płynnym azotem jako jedyna metoda może być stosowana w leczeniu niedużych ognisk. Wykonuje się 1-3 zabiegów w znieczuleniu miejscowym co 2-3 tyg.

Leczenie zachowawcze – płyn Condyline, krem Aldara – mogą być stosowane w przypadku wczesnych niewielkich kłykcin oraz jako uzupełnienie leczenia zabiegowego.

Znamiona barwnikowe (pieprzyki) – są to płaskie zmiany w formie plam barwnikowych lub wyniosłe – grudki lub guzki o gładkiej lub brodawkowatej powierzchni, o zabarwieniu od jasno do ciemnobrunatnego, niekiedy pokryte włosami. Wywodzą się z komórek barwnikowych skóry – melanocytów. Mogą być wrodzone lub nabyte, te ostatnie pojawiają się w ciągu całego życia. Znamiona mogą być pojedyncze lub bardzo liczne i znajdują się na dowolnej części skóry, a także na błonach śluzowych. Znaczenie kliniczne znamion barwnikowych wynika z faktu, że mogą stanowić punkt wyjścia czerniaka, jednego z najzłośliwszych nowotworów. Zwalczanie czerniaka opiera się na działaniach profilaktycznych i wczesnym wykrywaniu.

Profilaktyka – unikanie nadmiernego opalania, zwłaszcza dotyczy to osób jasnej skórze, stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym. Szczególnie niebezpieczne są oparzenia słoneczne we wczesnym dzieciństwie.

Unikanie drażnienia mechanicznego

Samokontrola – oglądanie znamion przez pacjenta, zwracanie uwagi na wszelkie zmiany w ich wyglądzie. Obserwacja pod kątem nowo powstających znamion. W takich przypadkach należy zgłosić się do lekarza specjalisty.

Każda zmiana w obrębie pieprzyka, taka jak: zmiana wielkości, kształtu, zabarwienia, objawy zapalne, świąd, bolesność, powinny być zweryfikowane przez lekarza specjalistę badaniem dermatoskopowym. U osób z dużą liczbą znamion oraz w przypadku znamion atypowych należy wykonywać badania kontrolne co pół roku.

————

Badanie dermatoskopowe pozwala na oglądanie znamion barwnikowych w 10x powiększeniu. Obraz dermatoskopowy zawiera więcej szczegółów niż ten powstający w oku nieuzbrojonym i umożliwia dużo lepszą ocenę. Dermatoskop sprzężony z cyfrowym aparatem fotograficznym umożliwia wykonywanie zdjęć, zapisywanie i komputerową analizę obrazów dermatoskopowych. Ma to szczególne znaczenie w porównywaniu zdjęć wykonanych w odstępie czasu.

Kiedy usuwać znamiona barwnikowe?

Wskazania medyczne: znamiona o podwyższonym ryzyku rozwoju czerniaka określone na podstawie badania dermatoskopowego, znamiona narażone na stałe drażnienie np. podeszwy stóp, duże znamiona wrodzone.

Wskazania estetyczne: ciemne lub jasne brodawkowate znamiona w miejscach widocznych np. twarz, szyja.

W jaki sposób należy usuwać pieprzyki?

Właściwą metodą jest wycięcie chirurgiczne lub ścięcie horyzontalne. Takie postępowanie umożliwia wykonanie badania histopatologicznego (mikroskopowego) usuniętego znamienia i tym samym ustalenie ostatecznego rozpoznania. Ścięcie pozwala na usunięcie znamienia bez konieczności zakładania szwów i uzyskanie dobrego efektu kosmetycznego bez widocznej blizny. Wykonywane jest w przypadku znamion wypukłych o niewielkich rozmiarach (do 5 mm).

(łac. melanoma malignum) jest nowotworem wywodzącym się z komórek barwnikowych – melanocytów, które rozwijają się z tkanki nerwowej powłok. Stanowi około 2% wszystkich zachorowań na nowotwory. Najczęstszym punktem wyjścia czerniaka jest skóra, ale może on powstawać także w obrębie błon śluzowych przewodu pokarmowego oraz w gałce ocznej.

Czerniak jest nowotworem o wysokim stopniu złośliwości. Może dawać przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych, a także przerzuty odległe, najczęściej do płuc i mózgu.

Czerniak jest nowotworem wyleczalnym we wczesnym stadium rozwoju. Przeżycie w czerniaku o grubości do 0,75 mm jest bliskie 100%. Warunkiem wyleczalności jest wczesne wykrycie nowotworu i jego szybkie wycięcie.

Bardzo ważna jest profilaktyka, polegająca na wycięciu znamion budzących wątpliwość diagnostyczną. Profilaktyka czerniaka powinna być zarówno pierwotna (poprawa świadomości społeczeństwa w zakresie konieczności badania znamion i wyleczalności czerniaka we wczesnych stopniach zaawansowania) oraz wtórna, obejmująca czynne badania lekarskie. Działania te są niezwykle ważne ze względu na, z jednej strony, dobre rokowanie we wczesnym czerniaku i, z drugiej, na niezadowalające wyniki leczenia uzupełniającego w czerniaku zawansowanym (chemioterapia, immunoterapia).

U kobiet czerniak najczęściej umiejscowiony jest na kończynach, w przypadku mężczyzn najczęstszym umiejscowieniem czerniaka jest tułów.

Czerniak może rozwinąć się, pod wpływem różnych czynników (patrz – czynniki ryzyka), na podłożu już istniejących znamion barwnikowych lub powstać na skórze nie zmienionej. Niepokój budzić powinny WSZELKIE! zmiany dotyczące już istniejących znamion. Do najczęstszych objawów, wymagających konsultacji lekarza (onkolog, chirurg onkolog, dermatolog) należą między innymi:

zgrubienie

zaczerwienienie wokół znamienia

swędzenie

krwawienie

powiększenie

zmiany zabarwienia

zmiana kształtu

Do czynników ryzyka powstania czerniaka należy „fenotyp nordycki” (jasna karnacja skóry, jasne lub rude włosy, niebieskie tęczówki). Z fenotypem tym związane są oparzenia słoneczne i uszkodzenia skóry pod wpływem promieni słonecznych i promieniowania UV. Skłonność do oparzeń słonecznych (a także oparzenia słoneczne w młodym wieku) jest wymieniana jako ważny czynnik ryzyka powstania czerniaka. Do innych czynników ryzyka należy zespół znamion dysplastycznych, występowanie tzw. plam soczewicowatych oraz zachorowania na czerniaka w rodzinie.

znamion barwnikowych, nowotworów skóry – dermatoskopia, komputerowa analiza obrazu dermatoskopowego

Badanie dermatoskopowe pozwala na oglądanie zmian skórnych w 10x powiększeniu. Obraz dermatoskopowy zawiera więcej szczegółów niż ten powstający w oku nieuzbrojonym i umożliwia dużo lepszą ocenę.

Badanie dermatoskopowe jest obecnie standardem w diagnostyce znamion barwnikowych (pieprzyków), czerniaka, a także nieczerniakowych nowotworach skóry oraz w niektórych chorobach skóry. Dermatoskop sprzężony z cyfrowym aparatem fotograficznym umożliwia wykonywanie zdjęć, zapisywanie i komputerową analizę obrazów dermatoskopowych. Ma to szczególne znaczenie w porównywaniu zdjęć wykonanych w odstępie czasu i pozwala na uchwycenie zmian zachodzących w obrębie badanych znamion, a tym samym ułatwiają decyzję co do ewentualnego ich usunięcia.

Pod pojęciem dermatochirurgii należy rozumieć usunięcie zmienionej skóry w granicach zdrowych tkanek za pomocą skalpela, elektrokoagulacji, lasera CO2 lub krioterapii.

Wskazania do zabiegu:

kaszaki

włókniaki

tłuszczaki

kępki żółte (żółtaki)

brodawki wirusowe (zwykłe, płaskie, stóp)

brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste)

brodawki łojotokowe

blizny przerosłe (keloidy)

znamiona barwnikowe (tzw. “pieprzyki”)

zmiany przednowotworowe i nowotworowe skóry

Diagnostyka zmian skórnych – badanie w kierunku złośliwości

Każda narośl skórna przed usunięciem badana jest makroskopowo (wzrokowo), palpacyjnie, a w razie potrzeby dermatoskopowo. Niektóre zmiany skórne po tradycyjnym wycięciu chirurgicznym trzeba zbadać histopatologicznie.

Tłuszczaki są to łagodne guzy wywodzące się z komórek tłuszczowych. Tłuszczaki znajdują się w tkance podskórnej różnych okolic ciała, mogą być pojedyncze lub mnogie.

W zależności od lokalizacji i wielkości mogą się uwypuklać ponad powierzchnię skóry.

Leczenie

Leczenie polega na nacięciu skóry i usunięciu tłuszczaka w całości, co zapobiega jego odrostowi. Na ranę zakłada się szwy.

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.

Kaszak – torbiel powstająca w obrębie mieszka włosowego i gruczołu łojowego. Kaszaki są to pojedyncze lub mnogie, kuliste guzki wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Występują w tkance podskórnej, najczęściej na twarzy, tułowiu i okolicy narządów płciowych. Niekiedy kaszak ulega zakażeniu, a jego treść zropieniu i przebiciu się na zewnątrz.

Leczenie

Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu i założeniu szwów. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym.

Kępki żółte powiek są to płaskie grudki koloru żółtawego na powiekach górnych lub dolnych, szczególnie w okolicy kąta wewnętrznego oka. Rozwijają się zwykle wolno, stopniowo rosnąc. W części przypadków istnieje związek z zaburzeniami lipidów we krwi – podwyższony poziom cholesterolu, trójglicerydów i inne. Często jednak poziomy lipidów są prawidłowe i przyczyna pozostaje nieznana.

Leczenie

Leczenie polega na usunięciu zmian laserem CO2, metodą elektrokoagulacji, wycięciu chirurgicznie lub mrożeniu płynnym azotem. Wybór metody zależy od charakteru zmian oraz doświadczenia i preferencji lekarza. W zasadzie każdą z nich można uzyskać dobry efekt estetyczny. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Okolica powiek cechuje się dużą skłonnością do obrzęku i zasinień w związku z tym należy liczyć się z czasem niezbędnym na wygojenie – 7-14 dni. Stąd ważne jest, aby usuwać kępki żółte, kiedy mają niewielkie rozmiary. Zwłoka skutkuje powiększaniem się ognisk i większym urazem związanym z zabiegiem. U pacjentów z podwyższonym poziomem lipidów należy zastosować dietę, ewentualnie leczenie farmakologiczne.

Blado-żółte guzki umiejscowione nad i pod powiekami (złogi cholesterolowe), których powstawanie związane jest z nadmiernym odkładaniem się lipidów w skórze (hiperlipidemie).

Oprócz kępek na powiekach (xanthelasma), wyróżnia się kilka odmian klinicznych:

kępki żółte guzkowe – często dużych rozmiarów guzy umieszczone symetrycznie nad stawami

kępki żółte wysiewne – zmiany grudkowe rozsiane, częstsze u dzieci

kępki żółte linijne dłoni, kępki żółte ścięgien

Leczenie:

dieta niskotłuszczowa

farmakologiczne – leki hipolipemiczne

chirurgiczne usuwanie zmian guzkowych, laser CO2 ewentualnie elektroresekcja zmian na powiekach;

GRUCZOLAK POTOWY (syringoma)

Liczne, nieznacznie wyniosłe ponad powierzchnię skóry, na ogół drobne wykwity grudkowate o gładkiej powierzchni, nie różniące się barwą od skóry zdrowej lub lekko brunatnawe. Najczęściej umiejscowieniem jest okolica powiek, szyja, klatka piersiowa i brzuch. Zmiany występują głównie u młodych kobiet. Nie dają objawów podmiotowych i nie mają tendencji do samoistnego ustępowania.

Leczenie: usunięcie chirurgiczne, laser CO2 lub elektroresekcja.

Wrastające paznokcie są dużym problemem dla pacjentów. Dolegliwości bólowe sprawiają że wielu chorych jest wyłączonych z życia zawodowego i społecznego. Leczenie polegające na zrywaniu całej płytki lub usuwaniu jej wrastającej części jest nieskuteczne i niepowinno

być przeprowadzane.

Jako jedni z nielicznych proponujemy skuteczne leczenie wrastających paznokci. W znieczuleniu przewodowym usuwana jest wrastająca część płytki oraz ziarnina zapalna,

a następnie chemicznie zapobiega się odrostowi płytki w tym miejscu. Ten typ zabiegu cechuje się najmniejszym odsetkiem nawrotów.

Nieinwazyjne badanie skóry, podczas którego zmiany skórne oglądane są specjalnym urządzeniem – dermatoskopem. Oglądany w nim obraz jest trójwymiarowy i dzięki oświetleniu diodowemu oraz 20-krotnemu powiększeniu pozwala na niezwykle wyraźną ocenę struktury wewnętrznej znamienia, guzka czy plamy na skórze.

Informacje istotne przed wykonaniem badania:

1. wywiad rodzinny (występowanie nowotworów skóry w rodzinie),

2. dotychczasowy przebieg choroby (czas pojawienia się zmiany, szybkość powiększania się, zmiana koloru, kształtu, wystąpienie bólu, świądu, krwawienia, owrzodzenia, strupka itp.),

3. historia leczenia (preparaty zewnętrzne, leczenie zabiegowe – np. wyciskanie mechaniczne, wymrażanie);

Dermatoskopia nie daje ostatecznej diagnozy. Pozwala natomiast różnicować zmiany o charakterze łagodnym i atypowym oraz jasno i konkretnie określa sposób dalszego postępowania.

Zalety badania dermatoskopowego:

a) bezpieczne,

b) bezbolesne,

c) możliwość wielokrotnych powtórzeń (zalecane przy większej ilości znamion),

d) brak ograniczeń wiekowych,

e) można wykonywać u kobiet ciężarnych;

Szczególne sytuacje wymagające oceny dermatoskopowej:

pojawienie się nowych zmian barwnikowych na skórze,

ewolucja starych znamion: zmiana kształtu, wielkości, koloru, konsystencji, pojawienie się świądu, bólu, krwawienia itp.

znamiona często drażnione, zahaczane i skaleczone (miejsca przylegania odzieży, okolice golone lub depilowane),

znamiona zlokalizowane w miejscach odkrytych (częsta ekspozycja na działanie promieniowania ultrafioletowego);

Ocena dermatoskopowa zmian skórnych wymaga dużego doświadczenia. Jeżeli lekarz ma wątpliwości co do oceny dermatoskopowej, zmiana jest wycinana chirurgicznie i badana histopatologicznie.

Jest to badanie mikroskopowe materiału cytologicznego (komórkowego) lub histologicznego (tkankowego). W badaniu tym można wyróżnić dwa etapy. Pierwszy to pobranie materiału, drugi etap to laboratoryjne techniki przygotowania oceny pobranego materiału. W diagnostyce zmian skórnych materiał do badania pobiera się metodą biopsji otwartej – jest to metoda pobierania masy guzowej nożem chirurgicznym lub innym narzędziem. Materiał można pobrać w dwojaki sposób, poprzez pobranie wycinka z guza – biopsja wycinkowa, lub wycięcie całego guza – biopsja wycięciowa.

Pobrany materiał tkankowy, po odpowiednim przygotowaniu, można oglądać w postaci preparatów barwnych, mrożonych lub rozmazów pod mikroskopem. Zarówno przygotowanie, jak i ocena preparatów jest dokonywana przez histopatologa. Każdy rodzaj wyciętej zmiany posiada specyficzną budowę histologiczną (rodzaj i układ komórek). Pozwala to na odróżnienie od siebie np. brodawki od włókniaka albo znamienia barwnikowego od czerniaka złośliwego. Ma to decydujące znaczenie przy podejmowaniu decyzji o dalszym postępowaniu z chorym. Współczesne zasady onkologii zabraniają podejmowania decyzji terapeutycznych bez rozpoznania histopatologicznego. Badanie histopatologiczne daje również odpowiedź, czy zmiana chorobowa została usunięta z marginesem zdrowych tkanek, czyli w całości.

Modzel to ognisko hiperkeratozy skóry, czyli nadmiernego rogowacenie naskórka, które zazwyczaj powstaje na podeszwie stopy pod jedną z główek kości śródstopia. Modzele tworzą się zwykle na wyniosłościach kostnych, głównie na podeszwie stopy (na głowach kości śródstopia) i na pięcie. Zdarza się, że modzele posiadają głęboko umiejscowiony rdzeń, są wtedy wyjątkowo bolesne i wrażliwe na ucisk.

Objawy

twarda narośl, zwykle na kłębie palucha

ból przy obciążeniu stopy, mijający w trakcie spoczynku

poczucie dyskomfortu w butach na cienkiej podeszwie i wysokim obcasie

częstsze u kobiet niż u mężczyzn

Przyczyny

noszenie butów na wysokim obcasie

nieprawidłowe ustawienie kości śródstopia

nieprawidłowy chód

płaskostopie lub wysokie podbicie stopy

zbyt długa kość śródstopia

otyłość

Profilaktyka

unikanie butów na wysokim obcasie

noszenie butów z odpowiednim podbiciem i gumową podeszwą amortyzującą wstrząsy

stosowanie wkładek, zapobiegających obcieraniu stóp

utrzymywanie skóry stóp w odpowiedniej wilgotności

używanie pumeksu lub innych środków ścierających, aby zmniejszyć zrogowaciałą warstwę modzeli

osłona miejsc wokół modzeli, żeby zmniejszyć ucisk

Leczenie

Polega na regularnym ścinaniu modzeli i codziennym szorowaniu ich pumeksem po kąpieli. Jednak często prowadzi to tylko do tymczasowej ulgi, jeżeli źródło nacisku nie zostanie wyeliminowane. Równomierny rozkład masy ciała i ochronę przed nawrotami mogą zapewnić odpowiednio wymodelowane wkładki do obuwia. Również wkładki ortopedyczne stosowane w celu korekcji problemów funkcjonalnych mogą okazać się niezbędne w procesie leczniczym. W trudno leczących się modzelach, lekarz może przeprowadzić zabieg chirurgiczny usunięcia modzeli.

Powstaje w wyniku nadmiernego rogowacenia naskórka w odpowiedzi na ucisk. Nagniotki tworzą się zwykle na palcach stóp, gdzie kości są bardziej wydatne i powodują ocieranie się skóry o but, ziemię czy inne kości. Grubiejący nagniotek zwiększa ucisk na wewnętrzne warstwy skóry. Zdarza się, że warstwa rogowa, która nie może się oddzielić, powoduje powstanie rdzenia wnikającego w skórę, zwiększając ból. Jeżeli odcisk ulegnie zapaleniu pojawia się ból, swędzenie i zaczerwienienie. Najczęstszymi miejscami występowania nagniotków są górne powierzchnie palców u stóp, końce palców i przestrzenie między palcami.

Objawy

twarda narośl na skórze palców u stóp z obecnością czopa rogowego

ból przy bezpośrednim ucisku na nagniotek

czasem świąd i zaczerwienienie wokół odcisku, z towarzyszącym dotkliwym bólem

poczucie dyskomfortu w ciasnych butach (pospolite u kobiet)

Przyczyny

noszenie za ciasnych butów

zdeformowane i zakrzywione palce stopy

obcisłe skarpety i rajstopy

szew lub łączenie wewnątrz buta, które obciera palce

czasem zbyt luźny but, w którym stopa ślizga się przy każdym kroku

długie schodzenie po pochyłej nawierzchni

Profilaktyka

unikanie butów, które są zbyt ciasne lub za luźne

noszenie butów z odpowiednio szerokim noskiem

unikanie obcisłych skarpet i rajstop

używanie pumeksu lub innych środków ścierających, aby zmniejszyć zrogowaciałą warstwę nagniotka

stosowanie osłonki wokół odcisku, żeby zmniejszyć ucisk

Leczenie

Polega na delikatnym usuwaniu odcisku. Prowadzi to jednak tylko do tymczasowej ulgi, jeżeli źródło nacisku nie zostanie wyeliminowane. W trudno leczących się odciskach, można usunąć je chirurgicznie.

Mechanizm działania:

W medycynie laser CO2 wykorzystywany jest od 1964 roku, ma on najszersze wskazania do stosowania w praktyce dermatologicznej. Laser emituje wiązkę niewidzialnego dla oka światła o długości fali 10 600 nm, która pochłaniana jest przez wewnątrz- i zewnątrzkomórkową wodę. Kiedy energia lasera jest absorbowana przez uwodnioną tkankę, dochodzi do jej odparowania i wytworzenia w tym miejscu strefy koagulacji, dzięki czemu w trakcie zabiegu nie występuje krwawienie. Wielkość obszaru koagulacji zależy od czasu trwania pojedynczego impulsu lasera i jest ona minimalna przy czasie krótszym niż 1 milisekunda. Nowoczesne lasery CO2 wyposażone w funkcję superpuls i ultrapuls pracują w trybie impulsowym, o czasie trwania pojedynczego impulsu w mikro- i nanosekundach. Dzięki temu nie występuje uszkodzenie termiczne otaczających tkanek, a proces gojenia jest niemal bezbliznowy.

Wskazania do zabiegu:

włókniaki,

naczyniaki rubinowe,

brodawki wirusowe (“kurzajki”),

brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste),

niektóre znamiona barwnikowe (tzw. pieprzyki),

tatuaże,

niektóre blizny,

inne narośla skórne;

Przeciwwskazania do zabiegu:

– aktywna infekcja w obrębie leczonej zmiany (bakteryjna lub wirusowa, np. opryszczka),

– skłonność do keloidów lub blizn przerosłych (aczkolwiek laserem CO2 mogą być też leczone blizny);

Nie ma przeciwwskazań do wykonania zabiegów u dzieci, kobiet ciężarnych (jeśli jest konieczność wykonania zabiegu), w przypadku skóry opalonej, ponieważ chromoforem dla tego lasera nie są barwniki skóry (melanina i hemoglobina), a woda.

Etapy zabiegu:

1. Znieczulenie – miejscowe podanie śródskórne lub podskórne preparatu znieczulającego. Jest to najmniej przyjemny etap zabiegu, szczególnie gdy zmiany chorobowe lokalizują się w miejscach dobrze unerwionych (ręce, stopy, okolice płciowe). W przypadku bardzo powierzchownych nielicznych zmian (np. brodawki płaskie, naczyniaczki rubinowe) nie jest konieczne – wówczas w trakcie zabiegu odczuwa się ciepło i delikatne pieczenie.

2. Odparowanie wiązką światła laserowego – w zależności od głębokości i wielkości zmiany chorobowej może być wykonywane przy użyciu różnych trybów pracy lasera (normalpuls, superpuls lub ultrapuls). W zetknięciu z uwodnioną tkanką chorobową dochodzi do jej bezkrwawego odparowania. Miejsce po odparowaniu następnego dnia pokrywa się powierzchownym brązowym strupkiem.

3. Gojenie i pielęgnacja domowa – ranki po zabiegu można myć wodą z mydłem, powinno się także dezynfekować je preparatem spirytusowym. W przypadku większych ran zaleca się zakładanie plastra z opatrunkiem przepuszczającym do niej powietrze. Jeśli jest taka konieczność, powierzchowne strupki na twarzy i szyi można pokryć makijażem. Proces gojenia trwa od kilku dni do 3-4 tygodni.

Bezpośrednio po wygojeniu ranek nie należy opalać w tych miejscach skóry ze względu na ryzyko przebarwień świeżo utworzonego naskórka.

Zalety laseroterapii CO2:

1. Zabieg prosty, krótki, bezbolesny, z reguły jednorazowy.

2. Brak uszkodzenia otaczających tkanek.

3. Niekłopotliwy proces gojenia – zabieg nie wyłącza z życia towarzyskiego i zawodowego, nie trzeba nosić opatrunku, można się myć i używać kosmetyków.

4. Dobry efekt kosmetyczny.

5. Brak możliwości zakażenia żółtaczką i wirusem HIV – zabieg wykonywany metodą bezkontaktową.

6. Wysoka skuteczność terapeutyczna

7. Relatywnie niski koszt zabiegu.